isyeri ortagindan bedelsiz kiralanan gayrimenkul

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
SAYI : DEF.0.06.11/KVK-
KONU :

..............………..

İLGİ : ...........….. sayılı dilekçeniz.

İlgi dilekçeniz ile, şirket ortağınız ….. ….. ait olan işyeri için herhangi bir kira ödemesinde bulunmadığınızı, noterden şirketinizden kira almayacağına dair muvakatname düzenlemenize rağmen …… Vergi Dairesi Müdürlüğünce kira kontratosu getirilmesinin talep edilmesi üzerine kira kontratı düzenlediğinizi belirtilerek, anılan vergi dairesi tarafından stopaj mükellefiyetinin açılması nedeniyle, kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname verilip verilmeyeceği hususunda Defterdarlığımızdan görüş talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında, Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin aynı maddede sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, 5/a bendinde ise 70'inci maddede belirtilen mal ve hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 96'ncı maddesinde vergi tevkifatının 94'üncü madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacağı, bu maddede geçen hesaben ödeme deyiminin vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade edeceği, Kanunun 98'inci maddesinde ise 94'üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları hükümlerine yer verilmiştir.

Bu itibarla şirketiniz tarafından Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi çerçevesinde nakden ve hesaben bir ödemede bulunulmaması halinde tevkifat yapılmayacağı ve muhtasar beyanname verilmeyeceği tabiidir.

Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 73'üncü maddesinde; "Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır." hükmüne yer verilmiştir.

Emsal kira bedeli uygulanabilmesi için her şeyden önce, gayrimenkulün (mal ve hakların) bedelsiz olarak başkalarının yararlanımına bırakılması gerekmektedir. Öte yandan, maddede dört bent halinde sayılan haller için emsal kira bedelinin uygulanmayacağı açıktır.

Diğer taraftan, aynı Kanunun 86'ncı maddesinde; "(4842 sayılı Kanunun 9'uncu maddesiyle değişen şekli)(24.04.2003 tarihinden geçerli olmak üzere)(2003 yılı gelirleri dahil) Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

1. Tam mükellefiyette;
……..

d) Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı (2003/6578 sayılı Kararın 6'ncı maddesiyle değişen miktarı)(1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere) 750.000.000.- lirayı aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları" hükmü yer almıştır.

Buna göre, söz konusu işyeri …. …… tarafından şirketinize bedelsiz tahsis edildiğinden, Gelir Vergisi Kanununun 73'üncü maddesine göre tespit edilecek emsal kira bedelinin, aynı Kanunun 86'ncı maddesinin (d) bendi gereğince 2004 yılı için 750.000.000.- lirayı aşması halinde işyeri sahibi tarafından tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan Gayrimenkul Sermaye İradı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.